Sơ đồ các đồng tiền cổ Rome tìm được ở khu vực Đông Nam Á được trình bày trong công trình nghiên cứu "‘All that glitters is not Roman’ Roman coins discovered in East Java, Indonesia". Theo đó, dọc theo bờ biển Việt Nam có hơn 50% số các đồng tiền Rome cổ niên đại đầu Công Nguyên được tìm thấy ở Đông Nam Á.
Cho tới trước thời đại Công Nghiệp - tức từ sau thế kỷ 15, thì Ấn Độ là nơi có nền kinh tế phát triển nhất thế giới. Ấn Độ buôn bán với nhiều nơi trên thế giới. Phần lớn giao thương với Trung Quốc được thực hiện dọc theo các tuyến đường bộ đi qua Vân Nam. Các nghiên cứu cho thấy khoảng 3000 năm về trước Ấn Độ đã có các tầu buôn biển. Ấn Độ bán với các quốc gia châu Âu và Đông Nam Á. Thậm chí Ấn Độ có thuộc địa ở nhiều đảo của Indonesia, nơi có các cộng đồng dân cư theo đạo Hindu. Lịch sử ghi nhận phần lớn ngân khố của Rome là được sử dụng để buôn bán với Ấn Độ. Như vậy nơi tìm thấy các đồng tiền Rome cổ là khu vực có giao lưu buôn bán viễn dương. Như thế xét về mặt khả năng thì vào những năm trước đầu Công Nguyên khu vực ven biển Việt Nam nay là khu vực giao thương biển.
Nơi tập trung nhiều đồng tiền Rome cổ là ở vùng Óc Eo, thuộc cửa sông Mekoong. Một vùng nữa cũng tìm thấy nhiều đồng tiền Rome cổ là khu vực Thanh Nghệ Tĩnh, hạ lưu sông Mã và sông Cả. Cửa sông Mekoong xưa là nơi thuận lợi cho giao thương. Khu vực miền Trung là nơi có cửa biển Hội An. Tuy nhiên, khu vực Thanh Nghệ Tĩnh là nơi không thật sự thuận tiện cho giao thương biển. Người ta tìm thấy được nhiều đồng tiền Rome ở khu vực Thanh Nghệ Tĩnh.
Khoảng 3500 năm về trước thì trên toàn bộ lãnh thổ mà nay là Trung Quốc chỉ có các vùng dọc theo sông Hoàng Hà và sông Trường Giang là có dấu vết về luyện kim đồng từ quặng. Luyện kim đồng ở Ấn Độ có từ rất sớm ở phần phía Tây. Dấu vết luyện kim đồng từ quặng cũng tìm thấy ở hạ lưu sông Ấn chảy ra vịnh biển Bengan. Khu vực Đông Dương là nơi tập trung nhiều mỏ đồng lộ thiên, và cho tới tận ngày nay người ta còn tìm thấy dấu vết của các bãi xỉ đồng 3200 năm tuổi ở Sepon, Khao wong Prachan, Phu Luong... Các bãi xỉ đồng tiền sử này có quy mô rất lớn, diện tích tới hơn 10 heta và có độ dày tới 4m. Đây là chứng cứ cho thấy 3200 năm về trước khu vực Đông Dương là nơi có nền văn minh luyện kim đồng rất phát triển nhất khu vực. Trong suốt 1000 năm, từ năm 3200 cho tới 2200 về trước, trung bình mỗi năm có tới 10 tấn đồng được sản xuất ra từ các mỏ đồng Đông Dương.
Đồng luyện ra từ quặng rất dẻo và dễ gỉ, không thể dùng làm vũ khí và đồ dùng được. Người ta phải luyện chúng với thiếc để tạo ra hợp kim Bronz. Có một chi tiết thú vị là khu vực quanh tất cả các mỏ đồng Đông Dương đều không có mỏ thiếc, và các mỏ thiếc lộ thiên lại có nhiều ở vùng Thanh Nghệ Tĩnh. Ngày nay người ta vẫn còn tìm thấy rất nhiều đồ đồng niên đại Đông Sơn ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ và nhiều nhất là ở vùng Thanh Nghệ Tĩnh. Các hoa văn trên trống nói lên văn hóa Gò Đống có nước chảy quanh. Chính vì vậy chúng ta có thể hiểu vào khoảng thời gian 3000 năm về trước thì khu vực hạ lưu sông Mã, sông Chu, sông Cả là trung tâm luyện kim lớn và duy nhất của khu vực Đông Dương.
Các hoạt động luyện kim đồng tiền sử với quy mô lớn chứng tỏ sự tồn tại của một vương quốc Đông Sơn. Vương quốc Việt Thường Thị 越裳献 này có được cổ sử nhà Chu của Trung Quốc ghi nhận. Cổ sử được tìm thấy trong ghi chép ở các thẻ tre và được chôn theo Ngụy Vương. Trong "Trúc Thư Kỷ Niên, 竹书纪年" thì Việt Thường Thị được ghi ở trong đoạn "十年王命唐叔虞为侯○越裳氏来朝○周文公出居于丰".
Sự kiện được lịch sử ghi nhận "Việt Thường Thị 越裳献 chào xã giao Chu Thành Vương (周成王; 1065－1020 trước Công Nguyên)" cho thấy 越裳献 là một vương quốc có thật vào thời kỳ 3000 năm về trước. Vùng đất 越裳献 3000 năm về trước chính là đồng bằng Bắc Bộ, mà trung tâm là khu vực miền Trung của Việt Nam và Cánh Đồng Chum của Lào nay.
Như thế vương quốc với văn hóa Đông Sơn là sự kết hợp giữa vùng công nghiệp luyện kim với trung tâm công nghiệp ở vùng Thanh Nghệ Tĩnh cho tới Sepon và các vùng nông nghiệp với văn hóa Gò Đống ở đồng bằng Bắc Bộ. Có lẽ, khu vực Đông Dương khi ấy là thuộc địa, nơi cung cấp đồng để luyện hợp kim. Vương quốc với văn hóa Đông Sơn này chính là Việt Thường Thị được chính sử nhà Chu Công ghi nhận.
Các cuộc chào xã giao xa tới hơn 2000km của vương quốc Việt Thường Thị hơn 3000 năm về trước cho thấy đã có giao thương đường bộ giữa Việt Thường Thị và nhà Chu. Các vận động lịch sử trước Công Nguyên diễn ra không quá nhanh. Một khi trong toàn bộ khu vực Đông Nam Á, với hơn một nửa số tiền đồng Rome cổ đầu Công Nguyên được tìm thấy ở ven biển Việt Nam, thì tức là ở những nơi ấy đã có giao thương buôn bán viễn dương từ nhiều trăm năm về trước. Như vậy Vương quốc Đông Sơn, tức Việt Thường Thị, cũng đã để lại dấu vết trong hệ thống buôn bán đường biển với tất cả các nước trong khu vực.
Từ các chứng cứ nói trên chúng ta có thể nhận thấy diện mạo vương quốc Đông Sơn trong suốt 1000 năm, từ khoảng thời gian từ 3200 năm cho tới 2200 năm về trước, là trung tâm công nghiệp luyện kim đồng lớn nhất trong khu vực Đông Nam Á và phần phía nam Trung Quốc nay, kéo dài tới núi Ngũ Lĩnh.
Và như vậy có lẽ tất cả các trống đồng Đông sơn được tìm thấy trong khu vực Đông Nam Á và khu vực phía nam Vân Nam là được đúc ra từ khu vực này. Để có được kết luận cuối cùng chúng ta cần có được bảng phân tích đồng vị phóng xạ. Khả năng rất cao sự hiện diện của các trống đồng thuộc văn hóa Đông Sơn trong khu vực Đông Nam Á là minh chứng cho thấy khu vực hạ lưu sông Mã, sông Chu, sông Cả là trung tâm luyện kim lớn và duy nhất của khu vực Đông Dương.
Công việc nghiên cứu lội người dòng lịch sử trong năm 2023 tương đối nhiều. Mong các bạn khích lệ chúng tôi.
19020911085021 TECHCOMBANK
Chủ tài khoản: Nguyen Le Anh
Các bạn ghi thêm là "Ủng hộ làm Lịch Sử".
Xin cảm ơn các bạn.
Nhận xét
Đăng nhận xét